Wydzielanie sliny

Ślina jest wydzieliną trzech par dużych ślinianek (przyusznych, podjęzykowych i podszczękowych) oraz licznych gruczołów błony śluzowej jamy ustnej. Ślina jest bezbarwnym ciągnącym się płynem, zawierającym dużo mucyny oprócz drobnych ilości albumin i globulin oraz sole mineralne, m.in. tiocyjanian sodowy NaSCN. Jony SCN przedostające się do śliny z krwiobiegu są wynikiem procesów odtruwających, które zachodzą w organizmie. Cyjanki łatwo przechodzą w tiocyjaniny. U palaczy tytoniu ilość tiocyjanianów w ślinie zwiększa się wskutek przedostania się do krwiobiegu przez drogi oddechowe cyjanowodoru wytwarzającego się w niewielkich ilościach przy paleniu papierosów. Ważnym składnikiem śliny jest enzym 4-glukanohydrolaza a-1, 4-glufcanu (a-amylaza) rozkładająca skrobię na dekstrynę i maltozę. Ślinianki unerwione są przez nerwy przywspółczulne i współczulne. Drażnienie zakończeń nerwów przywspółczulnych wywołuje rozszerzenie naczyń i zwiększenie wydzielania rzadkiej, obfitej śliny. Drażnienie nerwów współczulnych powoduje zwiększenie naczyń i wydzielanie gęstej, ciągnącej się śliny w niewielkiej ilości. Leki pobudzające zakończenia nerwów przywspółczulnych (receptory M i N) powodują zwiększenie wydzielania śliny. Działanie takie wykazują: acetylocholina, acetylometylocholina, karbamylocholina, muskaryna, arekolina, pilokarpina i fizostygmina; pobudzają one receptor M. Inne natomiast, np. pikrotoksyna,. zwiększają wydzielanie śliny przez pobudzenie ośrodków przywspółczulnych.