Walory plastyczne chaty kaszubskiej
Główne walory plastyczne chaty kaszubskiej nie polegają na zdobinach, których tu jest niewiele, lecz na proporcjach: szczególnie na stosunku bryły zrębu do wyniosłego szczytu i płaszczyzn dachu, a w domach podcieniowych — lekkich partii ażurów, zamkniętych przeważnie płytkimi łukami, do głównej bryły domu. Widoczne jest tu dążenie do uzyskania pewnej równowagi wymienionych elementów, do czego walnie przyczyniają się linie pionowe desek szalowania szczytu, przeciwstawione poziomym liniom ścian. Rozczłonkowanie pazdurów jest dość ubogie. Sylweta ich utrzymuje się przeważnie w granicach wariantów kształtu krzyża. Powaga proporcji i występowanie podcienia łączy chaty kaszubskie z charakterystycznymi formami domów z wysuniętym podcieniem gankowym, znajdujących się na terenach nadwiślańskich . Kaszubskie są jednak bardziej ozdobne, gdyż — jak pisze Longin Malicki — „słupy podcieni bywają profilowane, drzwi wykładane dekoracyjnie płycinami, okna opatrzone zdobnie wyrzynanymi opaskami, okiennice z kształtnymi otworkami prześwitowymi”. Jest to w zasadzie ten sam typ architektoniczny, który napotkaliśmy już na Warmii, który jednak tutaj wydaje się mieć bardziej pierwotne swoje siedlisko. Przy opisie drewnianego budownictwa nadmorskiego nie wolno pominąć tamtejszych kościółków drewnianych, tak zawsze znamiennych dla polskiego krajobrazu. Najwyższą formę budownictwa drzewnego na Kaszubach stanowią kościoły. Rozmiary ich są szczupłe, wynoszą bowiem od 85 do 180 metrów kwadratowych. Rys poziomy okazuje trzy części: na czele wieżę, przylegającą doń czworoboczną nawę i ośmiokątem zamknięte prezbiterium.
Walory plastyczne chaty kaszubskiej
Sign in
Witamy! Zaloguj się na swoje konto
Forgot your password? Get help
Password recovery
Odzyskaj swoje hasło
Hasło zostanie wysłane e-mailem.